اصول تغذیه زنبور عسل

زنبورعسل مانند هر موجود دیگری مجموعه نیارهای غذایی شامل کربوهیدرات، پروتیین، لیپید و استرول، مواد معدنی و ویتامین ها را نیاز دارد. منبع تهیه کربوهیدرات، شهد گیاهان و منبع تامین سایر نیازهای ذکر شده گرده می باشد.

کربوهیدرات 
هر زنبور کارگر روزانه حداقل ۱۱ میلی گرم قند نیاز دارد. این نشان از اهمیت کربوهیدرات در جیره غذایی زنبورعسل می باشد که بوسیله شهد تامین می شود.
قندهای مورد علاقه و غیر سمی برای زنبور شامل ساکارز، گلوکز، فروکتوز، مالتوز و ... می باشد.
قندهای سمی و یا غیر قابل هضم برای زنبور شامل لاکتوز، گالاکتوز، رافینوز، استاکیوز و ... می باشند.
این قندها با نسبت های متفاوت در گیاهان مخ  تلف وجود دارد. از همین رو شهد بعضی از گیاهان یا مواد غذایی برای زنبور سمی است
مثلا لاکتوز قند شیر برای زنبور غیر قابل هضم و رافینوز قند سویا برای زنبور سمی است.

پروتیین  
هر زنبور کارگر روزانه حداقل ۱ میلی گرم پروتیین نیاز دارد. بخش زیادی از توده بدن حشرات و از آن جمله زنبورعسل را پروتیین تشکیل داده است، لذا وجود پروتیین در جیره غذایی زنبورهای کارگر برای پرورش نوزادان ضروری است.
تولید ژل رویال و پرورش ملکه، مقاومت به آفات و بیماریها و تامین سایر نیازهای زنبورعسل با کمک پروتیین انجام می شود.
حدود ۱۰ اسید آمینه ضروری برای زنبورعسل وجود دارد که از گرده گیاهان تامین می شود. اگر هر کدام از این موارد در جیره غذایی زنبور نباشد، جذب سایر اسیدهای آمینه هم با محدودیت مواجه می شود. بطور مثال اسید امینه ایزولوسین در گرده یونجه کمتر از میزان مورد نیاز زنبور وجود دارد و همین موجب شده است که گرده این   گیاه توانایی تامین نیازهای پروتیینی زنبور را نداشته باشد، لذا این گیاه از نظر گرده در دسته ضعیف طبقه بندی می شود.
در مورد مصرف اب میوه ها برای زنبور مهمترین عامل محدود کننده عدم توانایی هضم قندها و املاح زیادی است که در میوه ها وجود دارد. گفتیم قندهایی برای زنبور غیر قابل هضم و یا سمی است. اگر دائما زنبور با میوه هایی که حاوی دز بالایی از قندها یا املاح غیرقابل هضم برای زنبور باشه تغذیه کنیم، علاوه بر ایجاد بیماری، عمر زنبورهم کاهش پیدا میکنه. لذا استفاده از اب میوه توصیه نمیشه مگر با اهداف خاص!

ویتامین، استرول و مواد معدنی 
از ویتامین های ضروری برای زنبور عسل ویتامین های گروه B و ویتامین E و C می باشند.
ویتامینهای گروه B  برای پرورش نوزادان  و ویتامین  E و C برای تحریک تخمدانهای ملکه به تخمریزی بیشتر مورد نیاز است.
استرول ها شامل ۲۴ متیل کلسترول می باشد که نیاز اصلی زنبورعسل برای پوست اندازی و دگردیسی است. توجه داشته باشید بخش عمده هورمونهای پوست اندازی و جوانی در حشرات از جنس استروییدها می باشند.
. اسید لینولئیک و لینولنیک علاوه بر اثر پوست اندازی، باعث خوش خوراکی غذا برای زنبور عسل می شوند، لذا حضور انها در غذای زنبور ضروری است.
. از املاح معدنی مورد نیاز زنبورعسل می  توان به پتاسیم، فسفات و منگنز اشاره کرد.
. کلسیم، سدیم و سدیم کلراید ( نمک خوراکی) برای زنبور سمی است و باعث کاهش طول عمر آن می شود.
. و در نهایت آب از موارد مهم در جیره غذایی زنبورعسل می باشد.
تحقیقات نشان داده است درصورتیکه زنبور قدرت انتخاب داشته باشد، تمایل بیشتری به مصرف آب رودخانه و دریاچه یا بطور کلی ابهای دارای املاح دارد. تمایل زنبور به استفاده از ادرار احشام بعنوان آب مورد نیاز هم به این ویژگی رفتاری زنبور بر میگردد.
برای پرورش نوزادان، رقیق کردن شهد، رقیق کردن خمیر شیرین و کیک گرده جهت مصرف و در نهایت تنطیم دمای کندو، وجود آب کافی و عاری از میکروب ضروری است .

منبع : دکتر شهرام دادگستر